Het jaar 2019 was een jaar met volop actie. Dat begon al op de eerste dag toen onze Friese kust en eilanden getroffen werden door de inhoud van de overboord geslagen containers van de MSC Zoë. Vrijwilligers en medewerkers van verschillende organisaties deden fantastisch werk door alle rommel zo snel als mogelijk op te ruimen. In maart hadden we zoveel neerslag dat het Woudagemaal en Hooglandgemaal aan gingen. Ook werd de Heining voor het eerst ingezet. We pompten maar liefst 160 miljard liter overtollig water af. De zomer was wederom droog. Samen met boeren keken we hoe we in ons gebied voldoende water konden houden. Onze medewerkers inspecteerden 97 kilometer aan polderdijken om op tijd droogteschade te ontdekken.

Verkiezingen en nieuw bestuur
In maart waren de verkiezingen voor het algemeen bestuur. 295.207 Inwoners uit Fryslân en een deel van het Groninger Westerkwartier brachten hun stem uit. Met een opkomstpercentage van 56,2% was dat ruim 6% meer dan in 2015. Zes partijen vormen een coalitie en schreven samen het akkoord ‘Gewenst peil’.

Het nieuwe bestuur koos voor een financieel andere koers, door toe te werken naar een sluitende begroting zonder de inzet van reserves. Dat betekent dat de tarieven stijgen. Ruim 300 bezoekers woonden de commissievergadering over de stijging bij. Dijkgraaf Paul van Erkelens nam in december na 16 dienstjaren afscheid van Wetterskip Fryslân.

Duurzaam schoon water
In 2019 zuiverden we 89 miljoen m3 afvalwater in onze 27 rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s). Er werd een start gemaakt met de renovatie van de zuivering in Harlingen en in Leeuwarden plaatsten we zonnepanelen. In totaal komen er 35.000 zonnepanelen op 13 rwzi’s. Wat we hiermee opwekken, staat gelijk aan de stroom die 3.000 huishoudens verbruiken. De panelen leveren een belangrijke bijdrage aan onze ambitie om in 2025 energieneutraal te zijn.

Onderzoek naar sneller en goedkoper
Afgelopen jaar rondden we de Projectoverstijgende Verkenning (POV) Waddenzeedijken af. Samen met Noorderzijlvest en Hunze & Aa’s onderzochten we twaalf innovatieve dijkconcepten. Hierin keken we, hoe we noodzakelijke verbeteringen aan de Waddenzeedijk sneller en goedkoper kunnen uitvoeren. De uitkomsten passen we de komende jaren toe in dijkverbeteringsprojecten. Bijvoorbeeld bij de Lauwersmeerdijk, waar in 2019 de schop in de grond ging.

Versterken en herstellen biodiversiteit
In 2019 richtten we 32,5 kilometer aan watergangen opnieuw in, onder andere door de aanleg van natuurvriendelijke oevers. In drie hectare boezemmeren zijn natuurvriendelijke oevers aangelegd en het Noordergemaal nabij de Veenhoop maakten we visvriendelijk. Samen met de landbouwsector keken we hoe we het aantal vervuilende stoffen in het oppervlaktewater, zoals gewasbeschermingsmiddelen, kunnen verminderen. In Friesland lopen hiervoor in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer bijna 40 projecten. De verschillende maatregelen leveren een bijdrage aan het versterken en herstellen van de biodiversiteit.

Voldoende water in de zomer
Voldoende water in warme zomers wordt een steeds grotere uitdaging. In 2019 namen we maatregelen om beter voorbereid te zijn op droge periodes. Zo houden we, waar mogelijk hogere waterstanden aan in sloten, om in de winter het grondwater zo veel mogelijk aan te vullen. En in de zomer zo veel als mogelijk water in de sloten te hebben. In meren en kanalen hanteren we in de zomer een hoger peil om zoveel mogelijk water in de boezem beschikbaar te hebben. Van hieruit vullen we de poldersloten aan.
Onze rayonbeheerders proberen met bijvoorbeeld het opschonen van poldersloten te zorgen voor een zo goed mogelijke wateraanvoer. Met belanghebbende organisaties hadden we bijeenkomsten om samen te kijken naar de aanpak en te overleggen over de waterverdeling.

Schoon, voldoende en veilig water wordt een steeds grotere uitdaging. Samen met inwoners, boeren, bedrijven en organisaties blijven we zoeken hoe daar invulling aan te geven. Want wat doen we morgen met water?

Coronacrisis
De uitbraak van COVID-19 (corona) eind februari 2020 heeft een enorme impact op ons allemaal. De wereldwijde pandemie leidt tot ongekende omstandigheden. Voor de aanpak van corona kijken wij wat we, aanvullend op de landelijk maatregelen van het Rijk, kunnen doen. We streven naar zoveel mogelijk continuïteit van de reguliere werkzaamheden en van noodzakelijke (digitale) besluitvorming en hebben daarvoor de nodige interne maatregelen genomen. In paragraaf toelichting op de balans van de jaarrekening wordt nader ingegaan op de coronacrisis.

Luzette Kroon, dijkgraaf
Oeds Bijlsma, secretaris-directeur