Wat hebben we daarvoor gedaan?

Bestuursmaatregel begroting 2019
In 2019 werken we aan de uitvoering van de KRW-maatregelen die vastgesteld zijn voor de planperiode 2016-2021. Zo verbeteren we de natuurvriendelijke inrichting en heffen we knelpunten voor vismigratie op. De maatregelen zijn beschreven in de KRW-Beslisnota uit 2015 en de KRW-factsheets per waterlichaam. De opgaven voor de periode 2022 tot 2027 zijn nog niet vastgesteld.

Dit hebben we bereikt in 2019

Toelichting realisatie
Het KRW-maatregelenpakket gaat voor de periode 2016 tot en met 2021 uit van een gemiddelde productie per jaar (zie overzicht). In de praktijk fluctueert de realisatie en hangt deze af van de oplevering van concrete projecten.

1. Zoals in de begroting opgenomen, hebben er voor deze indicator geen activiteiten plaatsgevonden.
2. We hebben 25 kilometer natuurvriendelijke oevers in de boezemkanalen aangelegd. Door gebruik te maken van de POP-3 regeling wordt het merendeel van opgaven in de boezemkanalen uitgevoerd na 2019.
3. Er is geen herprofilering aan beken uitgevoerd. De realisatie hangt af van de looptijd van een gebiedsproces waarbij partijen op vrijwillige basis meewerken aan verbreding.
4. We hebben drie kilometer KRW hoofdwatergang in de deelsystemen verbreed.
5. Er zijn geen overige hoofdwatergangen verbreed. De realisatie hangt af van de looptijd van een gebiedsproces waarbij partijen op vrijwillige basis meewerken aan verbreding.
6. Er is in de deelsystemen vier kilometer natuurvriendelijke oever ingericht. De realisatie hangt af van de looptijd van een gebiedsproces waarbij partijen op vrijwilliger basis meewerken aan verbreding.
7. Zoals in de begroting opgenomen, hebben er voor deze indicator geen activiteiten plaatsgevonden.
8. We hebben een vismigratieknelpunt opgelost. De overige vijf zijn doorgeschoven naar 2020. Dit sluit aan bij de planning van de renovaties van gemalen.

Bestuursmaatregel begroting 2019
In de KRW-stroomgebiedbeheerplannen staan doelen en maatregelen voor de KRW-waterlichamen (plassen en meren). Landelijk is afgesproken dat voorafgaand aan de derde generatie plannen een evaluatie plaatsvindt van de ontwikkeling van de waterkwaliteit, de effectiviteit van de genomen maatregelen en de gestelde doelen. De doelen en maatregelen voor de nieuwe planperiode stemmen we af met belanghebbenden in het KRW-gebiedsproces. Daarna stellen we ze samen met de provincie in 2021 vast. Het Rijk neemt de doelen en maatregelen op in het stroomgebiedbeheerplan voor de Rijn.

Dit hebben we bereikt in 2019
Het jaar 2019 stond in het teken van het KRW-gebiedsproces. Als voorbereiding hebben we een inventarisatie en evaluatie uitgevoerd. Daarin staan de toestand van de waterkwaliteit in het gebied en de effectiviteit van uitgevoerde maatregelen. In 2019 zijn de watersysteemanalyses per KRW-waterlichaam afgerond. De kennis hieruit hebben we besproken met diverse belangengroepen en overheden uit het beheergebied. De uitkomsten van deze gesprekken gebruiken we bij de verdere uitwerking van de plannen in 2020.

Bestuursmaatregel begroting 2019
Overige wateren zijn wateren die buiten de KRW-waterlichamen vallen. Dit is ongeveer de helft van het water in het beheergebied. Provincie Fryslân gaat in 2021 waterkwaliteitsdoelen voor deze wateren vaststellen. In de planperiode adviseren wij de provincie over deze doelen. Uitgangspunt hiervoor is de methode die het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Unie van Waterschappen hebben ontwikkeld voor het afleiden van doelen voor overige wateren.

Dit hebben we bereikt in 2019
Het dagelijks bestuur heeft ingestemd met de voorgestelde aanpak en samenwerking in het rapport Ambitiebepaling doelen overige wateren provincie Fryslân. Dit houdt in dat voor wateren buiten de KRW-waterlichamen gaandeweg specifieke doelen opgesteld worden. Hiervoor wordt de indeling ‘water in bebouwd gebied’, ‘water in natuur’ en ‘water in landelijk gebied’ gebruikt. De werkwijze geeft ruimte om prioritaire gebieden als eerste te behandelen.

Bestuursmaatregel begroting 2019
Het zwemwaterprofiel bevat verbetermaatregelen voor elke zwemlocatie waarvan de waterkwaliteit nog onvoldoende is. Daarbij adviseren wij over de te nemen maatregelen. Het kan om fysieke maatregelen gaan, maar ook om afspraken over communicatie, regelgeving, handhaving, taakverdeling en samenwerking. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de maatregelen ligt bij de betrokken partijen zoals gemeenten, exploitanten en provincie Fryslân.

Dit hebben we bereikt in 2019
Voor de zwemwaterlocaties dagrecreatieterrein Klein Zwitserland en Delfstrahuizen zijn een tiental maatregelen gedefinieerd. Voor locatie dagrecreatieterrein Klein Zwitserland zijn dit vooral verbetermaatregelen om de zwemwaterkwaliteit te verbeteren. Voor locatie Delfstrahuizen zijn dit vooral instandhoudingsmaatregelen om de goede zwemwaterkwaliteit te behouden. Beide zwemwaterprofielen van deze locaties zijn in het najaar van 2019 door het dagelijks bestuur vrij gegeven voor publicatie op www.zwemwater.nl.
Twee zwemwaterlocaties (Leien en Balk) die op basis van het kwaliteitsoordeel geactualiseerd hadden moeten worden, zijn niet geactualiseerd. De reden is dat op beide locaties ingrijpende maatregelen worden doorgevoerd. Voor beide locaties komt een vernieuwd zwemwaterprofiel en een nieuwe start van de meetreeks.

Bestuursmaatregel begroting 2019
Het uitvoeringsprogramma Emissies is gericht op het terugdringen van de vuilwaterlozingen door de recreatievaart en het verminderen van de emissies door de landbouw. Om dit doel te bereiken werken we samen met bijvoorbeeld de recreatieve sector, de landbouw, de provincie en gemeenten.
Met projecten uit het Deltaprogramma Agrarisch Waterbeheer beperken we emissies door de landbouw. Met het convenant Schoon Zwemwater pakken we vuilwater aan. Het convenant stimuleert het gebruik van vuilwatertanks en vuilwaterinzamelstations en andere alternatieve inzamelmethoden. Ook het instrument van handhaving en toezicht wordt ingezet om emissies terug te dringen.

Dit hebben we bereikt in 2019
De projecten Schoon erf, schoon water, Vruchtbare kringlopen en Erfemissie akkerbouw verlopen volgens planning. Voor het project Perceelsemissies in de hand bleek een doelstelling van 100 deelnemers niet haalbaar. Dit komt ook door bijgestelde landelijke regelgeving die invloed had op de motivatie van potentiële deelnemers. In overleg met LTO-projecten en provincie Fryslân is een wijzigingsbesluit voor de subsidiebijdrage opgesteld waarbij onder andere het aantal deelnemers is bijgesteld naar 75.
Voor het stimuleren van de vuilwaterinzameling door de recreatievaart is een conceptplan opgesteld met als doel meer inzamelpunten in te richten. Daarnaast is sinds 1 oktober een ministeriele regeling van kracht. Het is nu toegestaan dat watersporters het toiletwater lozen nadat het gezuiverd is met een gecertificeerde zuiveringsinstallatie. Het traject om wetgeving dusdanig aan te passen dat handhaving aan boord van schepen in de recreatievaart mogelijk is, loopt nog steeds. Omdat hier langdurige termijnen aan verbonden zijn, is het de verwachting dat dit pas medio 2021 gereed is.
Er is nog geen evaluatie van de pilot innovatieve inzamelstructuur geweest. Dit gaan we samen met de besluitvorming over de verdichting van de inzamelstructuur doen. Afgelopen jaar zijn de inzamelstations intensiever gebruikt dan in voorgaande jaren.

Bestuursmaatregel begroting 2019
In ons beheergebied is nog een beperkt aantal vervuilde waterbodems aanwezig. Zeven van deze locaties zijn onder de Wet Bodembescherming (Wbb) beoordeeld als locaties met ecologische risico’s en verspreidingsrisico’s. Deze zullen we in de planperiode 2016-2020 saneren. We hebben hiervoor samen met de provincie (als bevoegd gezag Wbb) een programma opgesteld.

Dit hebben we bereikt in 2019
In 2019 zijn de saneringen van de waterbodem in de Schipsloot nabij Wolvega en de Âldfeart bij Surhuisterveen afgerond en hebben we de saneringen van twee locaties in Franeker voorbereid.
Voor de Doanjumer Feart en de Alde Trekfeart in Franeker is een herbeschikking aangevraagd bij de FUMO (het uitvoeringsorgaan voor het bevoegd gezag Wet bodembescherming (Wbb), de provincie). Beide locaties zijn niet meer spoedeisend en vallen daardoor niet meer onder de Wbb. We kunnen dus niet meer saneren  met subsidie van het Rijk.

Bestuursmaatregel begroting 2019
Door het plaatsen van zonnepanelen op een aantal rioolwaterzuiveringsinstallaties wekken we 17% extra van de jaarlijkse energiebehoefte van Wetterskip Fryslân duurzaam op. Zo verminderen we de fossiele CO2-emissie.

Dit hebben we bereikt in 2019
In het voorjaar van 2019 is het leveren en plaatsen van de zonnepanelen op 13 rwzi-locaties Europees aanbesteed. De opdracht is gegund. Naast de aanbesteding zijn relevante vergunningen en SDE+ subsidies door het projectteam aangevraagd. Ook zijn vele voorbereidende grond-, groen- en kapwerkzaamheden verricht en zijn er aanpassingen aan de elektriciteitsvoorzieningen uitgevoerd. Na de zomervakantie is gestart met de technische ontwerpwerkzaamheden en zijn we begonnen met het plaatsen van de panelen op de zuivering in Leeuwarden en Kootstertille. Eind 2020 zijn de werkzaamheden afgerond.

Bestuursmaatregel begroting 2019
Door het zuiveringsslib op een duurzame en kostenefficiënte wijze te vergisten en te ontwateren, leveren we een belangrijke bijdrage aan het behalen van de energiedoelstellingen. De bijdrage in duurzame energieopwekking is circa 21 procent. Bovendien zorgen we zo voor een vermindering van circa 2.800 ton CO2 per jaar.

Dit hebben we bereikt in 2019
Leeuwarden
In 2019 is volop gewerkt aan het definitief ontwerp van de locatie Leeuwarden. Er zijn vier deelprojecten gedefinieerd, te weten: biogas voorbehandeling, energielijn, slibontvangst en ombouw gisting. Het definitief ontwerp inclusief de kostenraming hebben we begin oktober afgerond en vervolgens getoetst.
In 2019 is het definitief ontwerp (DO) van de locatie Leeuwarden afgerond en is een start gemaakt met de aanbesteding van de TDH installatie Heerenveen.

Heerenveen
In 2019 hebben we van de aangepaste slibverwerking op rwzi Heerenveen een voorontwerp gemaakt en de concurrentiegerichte dialoog voor de aanbesteding van de thermische drukhydrolyse installatie opgestart.

Gevolgen stopzetten PAS regeling
Het stopzetten van de PAS regeling heeft gevolgen voor dit project. Voor de locatie Leeuwarden zorgt dit voor vertraging in het vergunningsaanvraag traject. Voor de locatie Heerenveen zijn er geen bestaande stikstof emissierechten.
Diverse ontwikkelingen en voortschrijdend inzicht in de uitwerking van het project zorgen er voor dat een aantal projectdoelstellingen niet binnen de gestelde kaders gerealiseerd kunnen worden. Ze vragen om een noodzakelijke herijking van het project. In het tweede kwartaal van 2020 leggen we dit aan het algemeen bestuur voor.

Bestuursmaatregel begroting 2019
Er is steeds meer aandacht voor ‘nieuwe’ probleemstoffen. Daarbij gaat het om verontreinigingen als medicijnresten, microplastics en antibiotica resistente bacteriën. Om de ernst van de problematiek te kunnen duiden, hebben we meer inzicht nodig in de effecten van deze stoffen in het oppervlaktewater. Met bronmaatregelen dringen we de emissie van microverontreinigingen naar het oppervlaktewater terug.

Dit hebben we bereikt in 2019
In 2019 is gerapporteerd aan het algemeen bestuur over de stand van zaken van de aanwezigheid van medicijnresten in het oppervlaktewater in het beheergebied. Hierin zijn ook de resultaten opgenomen van het onderzoek naar toxische effecten van het effluent van de rwzi Drachten op De Leijen en het Burgumermar. Verder hebben we samen met een groot aantal andere partijen uit Noord Nederland het convenant Netwerk Medicijnresten, ketensamenwerking zorg– en watersector afgesloten. Het delen van kennis is een belangrijke doelstelling van dit convenant.

Bestuursmaatregel begroting 2019
Waterschappen beschouwen het afvalwater steeds meer als een bron van duurzame energie en grondstoffen in plaats van als afval. Het ‘verwaarden’ van reststromen speelt een steeds prominentere rol in de transitie naar een circulaire economie. Wij zetten in op het ontwikkelen en het gebruik van hernieuwde grondstoffen en biobased producten. De gezamenlijke waterschappen hebben vijf grondstoffen aangewezen die kansrijk zijn om uit het afvalwater te gaan halen. Wij hebben ons verbonden aan de kopgroepen Cellulose en Bioplastics.
Het doel is om op termijn zelfstandig en kostenneutraal deze grondstoffen uit ons afvalwater te halen. De technologie is aanwezig en samen met de markt zetten we stappen in de doorontwikkeling naar hergebruik van deze grondstoffen.

Dit hebben we bereikt in 2019
De kansrijke afzetroutes voor cellulose zijn in beeld gebracht. De koplopersgroep is met de marktpartijen in gesprek. In 2020 wordt duidelijk met welke marktpartij we het terugwinnen van cellulose gaan realiseren en onderzoeken we de mogelijkheden van celluloseproductie bij Wetterskip.
De LIFE subsidie voor de pilot productielocatie bioplastics is afgewezen. Hierdoor stagneert de voortgang van het project. De stuurgroep beraadt zich hierop. Er is bij ons geld gereserveerd binnen het innovatieprogramma. Mogelijk leidt de stagnatie tot het opschuiven van de middelen in de tijd of tot afstel.